نشست هشتاد و یکم- نکات مهم در خصوص روز دوازده فروردین و اهمیت ویژه آن
استاد هانی چیت چیان- 24 دقیقه / پیاده سازی توسط خانم راضیه موسوی
بسم الله الرحمن الرحیم
در 12 فروردین اتفاقی بی نظیر در عالم هستی می افتد. چند جمله مهم می گویم که جنبه سیاسی ندارد؛ نه اینکه پرهیز از سیاست باشد، بلکه می خواهم شما را به یک پدیده جامعه شناختی دلالت دهم. انسانها از روز اولی که خلق شدند، قرار بوده خلیفه ی خدا روی زمین باشند. « إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً [1]». این خیلی نکته ی مهمی است؛ یعنی قرار بوده بیایند پایین و نماینده خدا بر روی زمین باشند. وقتی قرار بوده نماینده خدا روی زمین باشند، پس در نتیجه باید دین خدا، آئین الهی و مرامنامهی خدا در زندگی بشر حاکم باشد. خدا در قرآن میفرماید: «لِیظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کلِّهِ»[2]. دین خدا باید بر همه چیز غلبه کند، ولی غلبهی دین خدا بر بقیه باید به واسطهی عملکرد انسانها اتفاق بیفتد نه از روی زور، اجبار و قهر؛ یعنی غلبهی دین خدا بر پهنهی عالم هستی باید به واسطهی حرکت مردم شکل گیرد. اساس جامعه شناسی و نظام اجتماعی از دیدگاه دین به این صورت است که تمامی شئونات زندگی اجتماعی باید براساس برنامه الهی و نظام دین شکل بگیرد ولی خود مردم باید این نظام را رقم بزنند.
تصور کنید دین در صحنه نمیآمد و با همان نظام اجتماعی پهلوی شما زندگی میکردیم، خیلی چیزها را از دست داده بودیم، خیلی چیزها را الان نداشتیم، اتفاقی مانند اربعین را نداشتیم، اتفاقی مانند مدافعان حرم را نداشتیم. ما خیلی چیزها را هم نمیداشتیم اگر 12 فروردین نبود، بله خیلی چیزها هم در واقع اتفاق افتاد و کوتاهیهایی یا حتی اشتباهات عمدی اتفاق افتاد که خیانت به خدا و مردم بود. خیانت هم به خدا هم به مردم. لذا قرآن می گوید آنها را هم خدا، هم ملائکه و هم مومنین لعنت میکنند. آنهایی که به حرکت مقدس مردم در حاکمیت دین خیانت کردند، هر نوع خیانت اجتماعی، اقتصادی و غیره، لعنت خدا، ملائکه و مردم مومنین بر آنها خواهد بود. هر چند ما برای این آسیب اجتماعی استغفار میکنیم و خودمان را مسئول میدانیم. باید بیشتر کار و تبیین میکردیم و بیشتر آگاهی میدادیم که این اتفاقات رخ ندهد. انشالله خدا مورد غفران قرار دهد. نمی شود نادیده بگیریم که اگه 12 فروردین نبود و اگر دین به صحنه نمیآمد، خیلی اتفاقات دیگر الان نبودند. خدا حضرت آقای مطهری را رحمت کند که میفرمودند : «امام خمینی با ظهورشان و به تعبیری با این انقلاب و با این به صحنه آمدن دین، ظهور حضرت حجت را 200 سال جلو کشیدند.»؛ یعنی اتفاقی که باید برای ظهور میافتاد 200 سال جلو آمده است. شما امروز بیداریهایی در منطقه دارید که به واسطه 12 فروردین مردم ایران رخ داده است؛ نزدیک ترینش پاکستان بود. بعد از 12 فروردین که مردم با دین الهی (نه با یک شخص) بیعت کردند؛ وقتی نمایندهی امام، رئیس جمهور وقت، به پاکستان رفتند، ملت پاکستان از این موضوع استقبال کردند. یعنی ملت پاکستان از حاکمیت دین استقبال کردند. انقدر این ماجرا خطرناک شد که به سرعت توی پاکستان کودتا کردند برای این که نگذارند در پاکستان اتفاقی مانند ایران بیافتد. آقای محمد علی جناح را شهید کردند و بعد جریانات تکفیری را آنجا حاکم کردند. به دستور عربستان صعودی حوزههای علمیهی زدند، 40 سال در پاکستان فتنه کردند، در افغانستان فتنه کردند؛ برای اینکه شاهد یک جمهوری اسلامی دیگر نباشند. این ها اتفاقاتی بوده که به برکت جمهوری اسلامی ایران در منطقه اتفاق افتاده است. البته نقص هم خیلی داریم که باید درستش کنیم.
از این منظر هم به این ماجرا نگاه بکنید، جالب است: هر طاغوتی در عالم دشمن برجستهای داشت. فرعون دشمنی داشت که با حاکمیت او مشکل داشت، آن موسی(ع) بود. نمرود حکومت طاغوتی داشت که دشمن شاخصی داشت و آن ابراهیم علیه السلام بود. کفار قریش مکه (ابوسفیان و دار و دسته اش) دشمن سرسختی داشتند که آن وجود نازنین پیامبر گرامی اسلام (ص) بود. در زمان امیرالمومنین طاغوت بسیار پست و بسیار خونخواری مثل معاویه دشمن سرسخت ایشان و بعد هم امام حسن (ع) بود. همیشه جریانی در عالم بوده است که در مقابل طواغیت عالم قد علم کرده است. واقعاً در زمانهی ما بزرگترین طاغوت کیست؟ بزرگترین طاغوت در عالم کیست؟ شاه پهلوی که طاغوت عالم نبود، یک آدم دست نشانده بود که همه هم میدانستند. بزرگترین طاغوت عالم به سند فطرتهای پاک انسانهای آزادهی عالم، استکبار جهانی دنیای غرب و سردم دارش آمریکاست. مگر غیر از این است که الان مصداق بزرگترین طاغوت عالم آمریکاست؟ به میل و خواست خودش هر کاری انجام می دهد، امتیازات عالم برای اوست، کشورها به راحتی مستمسک او قرار میگیرند که هر کاری میخواهد بکند، به هر کشوری بخواهد لشکر کشی کند و هر که را بخواهد می کشد؛ آنقدر که صراحتاً اعلام می کنند در حمله به عراق نیم میلیون کودک عراقی توسط نیروهای آمریکایی کشته شدند و آن را هزینهی دموکراسی می داند. از این طاغوت با همه شرارت هایش بپرسید بزرگترین دشمن تو کیست؟ اسمی غیر از جمهوری اسلامی ایران نمی گوید. واقعا همین طور معلوم می شود که جمهوری اسلامی ایران در کنار کارهای بسیار زیادی که نکرده، کارهایی هم کرده که صدای بزرگترین طاغوت عالم را درآورده است. البته ما نمیتوانیم به این چیزها راضی و خوشحال باشیم و این را پایان کار بدانیم؛ ما آمده بودیم عدالت علوی را حاکم کنیم که با آن خیلی فاصله داریم. باید صبح و شب استغفار کنیم و شبانه روزی برایش تلاش کنیم؛ ولی این کاری که کردیم هم باعث شده بزرگترین قدرتهای دنیا تمام دغدغه شان از بین بردن ایران است. الان تنها کشوری که پنج ابر قدرت اعضای شورای امنیت سازمان ملل (حالا ابر قدرت به تعبیر خودشان) مداوم با او جلسه می گذارند، ایران است. خدا را شکر در کشوری زیست میکنیم که خار چشم طواغیت عالم است. هر چند باید خیلی کارهای دیگری هم کرد.
نکتهی بسیار مهم: هدفی که انسانها باید در زندگی اجتماعی شان به آن برسند، شکل گیری نظام اجتماعی و حاکمیتی دین بر اساس حرکت مردم است. دعایی که اکثراً می خوانیم و به دعای سلامتی امام زمان (ع) مشهور است، این دعا منشور اعتقادی شیعه ی دوازده امامی است. اگرچه این اسم خیلی اسم مناسب شان این دعا نیست، چون این دعا خیلی فراتر از سلامتی است.
«بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم
اللّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلى آبائِهِ فی هذِهِ السّاعَةِ وَ فی کُلِّ ساعَةٍ وَلِیّاً وَ حافِظاً وَ قائِدا وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیْناً حَتّى تُسْکِنَهُ أَرْضَک َطَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فیها طَویلاً»
شش ویژگی را از خدا برای حضرت حجه ابن الحسن می خواهد: ولی، حافظ، قاعد، ناصر، دلیل و عین باشد. چرا از خدا چنین ویژگی هایی را برای حضرت حجه می خواهد؟ خدا که دلیل حضرت حجه هست؛ پس این خواستن یعنی چه؟ خداوند در قرآن میفرماید: «هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِينَ»[3]. خدا به واسطهی مومنین رسول خودش را یاری میکند. وقتی ما طلب میکنیم خدا این شش تا برای حضرت حجه باش؛ یعنی من وظیفه دارم این را برای حضرت حجت محقق کنم و یار خدا باشم. مثل آن عبارت از حواریون حضرت عیسی: «مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ»[4]. ما یاران خدا برای یاری تو هستیم. ما باید برای حضرت حجه به واسطهی فیض الهی ولی، قاعد، ناصر، حافظ و عین باشیم. باید پشت و پناه او باشیم و کمک کنیم که بتواند اقامه انجام دهد، بدون کمک نمی تواند اقامه کند. باید یاری کنیم. باید او را حافظ و دلیل باشیم؛ یعنی نشانه راه باشیم تا از ما برای نشان دادن راه استفاده کند. ما باید چشم او باشیم تا به واسطهی ما مسائل را ببیند و ما ببینیم، وارد این نظام کنیم و اصلاحش کنیم. لذا این خیلی فراتر از دعای سلامتی است؛ این دعای نظام اجتماعی شیعه در قبال امامش است. امروز هم جمعه است ان شالله این دعا را به عنوان عرض ارادت در نظر بگیرند و اسم ما را در زمرهی شیعیان حضرت حجه بنویسند. حالا ممکن است بگویند این اتفاقات بیافتد که چی؟ خدایا وَلِیّاً وَ حافِظاً وَ قائِدا وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیْناً باش برای اینکه: حَتّى تُسْکِنَهُ أَرْضَک َطَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فیها طَویلاً. برای اینکه بتواند بر این زمین حکومت کند. او که حاکم آسمانها هست، حکومت در زمین اش مهم است. اصلا آمده روی زمین که این حکومت رقم بخورد. وَ تُمَتِّعَهُ فیها طَویلاً؛ نمی گوید: تُمَتِّعَهُ فیها ابداً. چون زمین به واسطه قیامت دگرگون خواهد شد، زمین طویلا دارد ولی ابدا ندارد. بعد از آن هم تُسْکِنَهُ أَرْضَک َطَوْعاً می شود. زمین و اهل زمین ولایت او را اگر کٌرها هم قبول کنند ولی باید طوعاً حاکمیت او را جاری کنند. این رسالت شیعه است. شیعه آمده است تا حاکمیت دین خدا و امام نور را بر روی و اهل زمین به گونه ای که زمین و اهل زمین طوعاً و از روی میل قبول کنند، جاری کند. 12 فروردین روزی بوده که یک ملت پای صندوق رای رفته و 98 درصد به حاکمیت دین خدا بله گفته است. این خیلی اتفاق بزرگی است، دقیقا آن نقطه هدفی که باید رقم بخورد؛ یعنی می توانیم بگویم 12 فروردین از 22 بهمن حتی مهم تر است.
22 بهمن چون انقلاب است مهم است و 12 فروردین چون تجلی پذیرش طوعا حاکمیت دین الهی توسط آحاد جامعه است. این اتفاق جامعه شناختی نیازمند بررسی است که چه میشود یه ملت با تجربهی هزاران ساله زندگی اجتماعی و زندگی مدنی، در یک تاریخ 98 درصد مردمش دین را به عنوان مبنای حاکمیت قبول می کنند. البته کسی منکر این ماجرا نیست که ما در اجرا نقص های فراوان داریم؛ ولی این پذیرشی که مردمان خودشان حاکمیت دین را میپذیرند، اتفاق مهمی است. حالا ما در این زمینه بعداً کوتاهی کردیم، واقعاً استغفار کنیم. وقتی مردمی دین را میپذیرند و یک عده اگر خدایی ناکرده سواستفاده کنند، عذاب دردناکی خواهند داشت؛ چون هم خیانت کردن به خدا و هم خیانت کردن به مردم است. اما این پذیرش اتفاق بزرگی است. به تعبیری مصداق «وَ رَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْواجاً»[5] است. یک درجه از این بالاتر است چون در اینجا مردم فوج فوج وارد دین می شوند و این که مردم امضا می کنند؛ یعنی بیعت کنند. خیلی اتفاق بزرگی است. نه فقط در ایران بلکه برای کل بشر روز 12 فروردین عید است؛ چون این تجربه بی نظیر بشری است. به نظر بنده، در آینده مطالعات عمیق جامعه شناختی در مورد 12 فروردین انجام خواهد شد؛ چگونه مردمان یک ملت از پس بالا و پایین و سرد و گرم های روزگار به جمع بندی می رسند که دین الهی در همه شئونات حاکم باشد؟ هر چند در ادامه هم به آسیب شناسی اشکالات اجرا هم باید پرداخته شود، ولی این در تاریخ بشر منحصر به فرد است که افراد به این پذیرش می رسند. این اتفاقی مشابه بیعت مردم مدینه با پیامبر گرامی اسلام (ص) است. آنجا جمعی این حرکت را کردند و حرکت کوچکی در یک شهر رخ داد؛ شاید شبیه تر به بیعت مردمان جامعه اسلامی با وجود نازنین امیرالمومنین (ع) باشد. البته باز هم این اجماع، با این سطح، در عدم حضور انسان معصوم، 12 فروردین را منحصر به فرد می کند. وقتی به عشق رسول خدا که متصل به وحی است یا به عشق امیرالمومنین این بیعت را انجام می دهیم با وقتی که به حرمت دین با عالم بیعت می کنیم، متفاوت است.
12 فروردین یک اتفاق تاریخی نیست؛ ما نیاز به جاری شدن 12 فروردین در نظام اجتماعی کشور خودمان، منطقه و کل جهان داریم. چون قرار شد: حتی تُسْکِنَهُ أَرْضَک َطَوْعاً. یعنی مانند 12 فروردین باید تکرار شود، مردم سرزمین های دیگر هم باید مشارکت کنند و حاکمیت دین را بپذیرند. لذا باید 12 فروردین را پاس داشت، مطالعه کرد و با شناخت ریشه ها قوی ترش کرد و در جریان زندگی اجتماعی بشر ان شالله آن را بارها و بارها تکرار کرد. این رسالت انسان مسلمان است چرا که او باور دارد باید زمین را برای دین الهی طوع قرار دهد به خصوص وظیفه ما ایرانی هاست چرا که ما چنین نعمتی را تجربه کرده ایم، چنین یوم الله ای را دیده ایم. 12 فروردین فقط پاسداشت یک روز تاریخی نیست و باید دائم تکرار شود.
من قبلاً فکر می کردم مردم باید برای 12 فروردین مناسک و برنامه می داشتند. باید برای این روز منسک می داشتیم؛ نه به معنی منسک شرعی، باید برای آن برنامه ای چیده می شد تا این مساله تبیین شود، آموزش داده شده و از نسلی به نسل های دیگر انتقال پیدا کند. ان شالله به زودی زود روزی را ببینیم که برای این روز برنامه های علمی و فرهنگی جدی، الزامات اجتماعی جدی شکل گیرد که ما به شدت به آن احتیاج داریم. دعا کنید ان شالله ما از همین امسال فکری کنیم برای 12 فروردین سال آینده کاری انجام دهیم تا در سطح وسیع تری این توجه را بدهیم. ان شالله به حرمت خون شهدا، ایثارگران، کسانی که برای این انقلاب و پاسداشت این حرکت زحمت کشیدند و به برکت مجاهدت افرادی که هم اکنون در این زمینه تلاش می کنند، به حرمت وجود مبارک امام خمینی (رض) که آغازگر این جریان بودند، رهبر معظم انقلاب و جریان انبیا که در این زمینه دغدغه داشته اند، بتوانیم در این زمینه موفق باشیم و کارهای بزرگی بکنیم.
اللهم صل علی محمد و آل محمد
[1] بقره 30
[2] توبه 33، فتح 28 و صف 9
[3] انفال 62
[4]« قَالَ مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ اشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ» سوره آن عمران، آیه 52
[5] نصر2