نشست پنجاه و هفتم – دعا (سخنان استاد چیت چیان در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها)
استاد هانی چیت چیان – 25 دقیقه
بسم الله الرحمن الرحیم
قرار شد به دوستانی که سوره حشر را حفظ کرده اند، هدیه بدهیم. در جوار حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها هدیه ای بهتر از دعا نیافتیم. در مورد این دعا صحبت می کنیم و آن را به نیت آن ها می خوانیم. این دعا در صحیفه فاطمیه صفحه ۱۲۸ است با عنوان دعاءٌ فی السوال.
حضرت فاطمه زهرا دعا های متعددی در صحیفه فاطمیه دارند. اگر انسان به مرور، با این دعاها مأنوس بشود، آثار بسیار زیادی دارد. چون دعا، متن معرفت افزایی است. کارِ یک بار و دوبار خواندن نیست؛ حداقل انسان باید یک سال بر خواندن یک دعا مداومت کند، تا کم کم ابعاد آن را متوجه بشود. مثلاً دعای عهد را باید انسان یک سال بخواند. حالا گفته اند هر کس چهل روز بخواند، این اثر را دارد؛ اما یک سال باید بخواند تا بفهمد دعای عهد چه می گوید. تا دعا ، دعا بشود.
خوب است انسان دعا را به نیت حاجت نخواند؛ به بهانه حاجت بخواند. بخواند که دعا را بفهمد. هر کس شایسته است یک دعایی را انتخاب کند و آن دعا را یک سال مطالعه کند. حالا یا هر روز بخواند، یا حداقل هفته ای یک بار بخواند یا هر روز فرازی از آن را بخواند؛ طوری که در هفته کامل شود. فرقی نمی کند. طوری باشد که هر هفته این دعا مرور شود.
در دعاهای حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، دعاهای این مدلی زیاد است. مثلاً دعا برای ادای دِین، دعا برای تب، دعا برای تَیسیر در امور، دعا برای حرز، دعا برای هر سوالی. این ها متعدد است.
من می خواهم یکی از این دعاها را مطرح کنم و واقعا خیلی هم برایم سخت است که کدام را انتخاب کنم. توصیه می کنم صحیفه فاطمیه را دست بگیرید و بگردید و دعایی را که به دلتان افتاد، انتخاب کنید و یک سال بخوانید. و بعد دعای بعدی، یک سال دیگر. بین همه این دعاها، دعایی که تا اندازه ای با فضای کلی سوره های مسبحات ارتباط دارد، این دعاست.
کلاً حرزها و استعاذه ها کارشان این است که پوششی در انسان ایجاد می کنند، یا به تعبیری به انسان قدرتی می دهند که از معرض تیر دشمن در امان بماند. ارتفاع شما را از بُردِ آسیب دشمن بالاتر می برد. لذا تیر او به شما نمی رسد. حِرز کارش این است. حِرز یک ارتقاء درونی است که به فرد قدرتی می دهد که در مقابل حمله دشمن دیگر آسیب پذیر نخواهد بود. برای همین، حرز ها خیلی معرفتی هستند. برعکسِ استفاده ای که ما می کنیم که حرز را می نویسیم و می پیچیم و آویزان می کنیم و می خوانیم و در جیب می گذاریم. حرز کارش این است که آن قدر فرد را بالا می برد و ارتقاء می دهد، یا آن قدر ساختارش را مستحکم می کند که تیر دشمن در او اثر نمی کند. مثل این که قبلاً شمشیر و نیزه را از آهن درست می کردند و آن کسی که بلد بود فولاد درست کند، زرهی می ساخت که آهن روی آن اثر نمی کرد. یعنی قوه ای در درون ایجاد می کند، که ضربه بیرونی اثر نمی گذارد.
سوره های مسبحات همه، این طور هستند؛ خیلی حِرزی هستند. کارشان این است که آن قدر مخاطبشان را بالا می برند که تیر دشمن به او نمی رسد یا نمی تواند در آن نفوذ کند. این یکی از کارهای مهم سوره های مسبحات است. بنابراین نقل شده سوره های مسبحات، هر شب قبل از خواب ،خوانده شود؛ اگر کسی نمی تواند همه را بخواند، سوره حشر را حتما بخواند. سوره حشر جزء مشهورترین حرزها در بین حرز هایی است که اهل بیت می دادند. خیلی حرز مشهور و عمومی است. خیلی از این سوره به عنوان حرز استفاده می کردند.
از مجموعه دعاهای حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها می خواهم روی حرز دست بگذارم.
منظور از دشمن بیرونی: شیطان، ابلیس، انسان های حسود، اشرار، سلاطین و استکبار و منظور از دشمن های درونی: هوای نفس و شهوات است. شما مجموعه ای از دشمن در درون و بیرون خودتان دارید. حرز شما را بالا می برد طوری که از همه این ها در امان می مانید.
از حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها حرزهای زیادی نقل نشده. سه- چهار حرز هستند؛ اما حرزهای جامعی هستند. یک حرز هست که هم به عنوان دعای جامع مشهور است هم به عنوان دعا برای سوال. حرز جامعی است در صحیفه فاطمیه اگر نگاه بفرمایید در قسمت ادعیه عمومی آمده.
دعا این است:
اللهم بِعِلْمِكَ الْغَيْبَ وَ قُدْرَتِكَ عَلَى الْخَلْقِ اَحینی مَا عَلِمْتَ الْحَيَاةَ خَيْراً لِي وَ تَوَفَّنِي إِذَا کانت الْوَفَاةَ خَيْراً لِي اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ کلمة الإخلاص وخَشْيَتَكَ فِي الرِّضَا و الْغَضَبِ وَ الْقَصْدَ فِيَ الْغِنَى و الْفَقْرِ وَ أَسْأَلُكَ نَعِيماً لَا يَنْفَدُ وَ قُرَّةَ عَيْنٍ لَا تَنْقَطِعُ وَ أَسْأَلُكَ الرِّضَا بِالْقَضَاءِ وَ أَسْأَلُكَ بَرْدَ الْعَيْشِ بَعْدَ الْمَوْتِ وَ أَسْأَلُكَ النَّظَرَ إِلَى وَجْهِكَ وَ الشَوْق إلی لِقَائِكَ مِنْ غَيْرِ ضَرَّاءَ مُضِرَّةٍ وَ لَا فِتْنَةٍ مُظلمة اللَّهُمَّ زَيِّنَّا بِزِينَةِ الْإِيمَانِ وَ اجْعَلْنَا هُدَاةً مَهدیینَ یا ربّ العالَمین
اللهم بِعِلْمِكَ الْغَيْبَ وَ قُدْرَتِكَ عَلَى الْخَلْقِ اَحینی مَا عَلِمْتَ الْحَيَاةَ خَيْراً لِي وَ تَوَفَّنِي إِذَا کانت الْوَفَاةَ خَيْراً لِي یعنی خدایا با استعانت از علم غیبِ تو و قدرتی که بر خلق داری که حیات را در هر چه که باید حیات پیدا کند، جاری می کنی، من را زنده کن به حیاتی که بهترین حیات ها باشد و مرا بمیران به مرگی که بهترین مرگ ها باشد.
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ کلمة الإخلاص وخَشْيَتَكَ فِي الرِّضَا و الْغَضَبِ: خدایا من درخواست می کنم کلمة اخلاص یعنی باور به توحید را و خشیت و افتادگی چه در حالت خرسندی و چه در حالت عصبانیت.
وَ الْقَصْدَ فِيَ الْغِنَى و الْفَقْرِ و میانه روی و اعتدال چه در غنا و چه در فقر.
وَ أَسْأَلُكَ نَعِيماً لَا يَنْفَدُ وَ قُرَّةَ عَيْنٍ لَا تَنْقَطِعُ و نعمتی که هیچ وقت تمام نشود و نور چشمی که پایان پیدا نکند.
وَ أَسْأَلُكَ الرِّضَا بِالْقَضَاءِ و به هر آن چه که پیش می آید، خوشحال باشم.
وَ أَسْأَلُكَ بَرْدَ الْعَيْشِ بَعْدَ الْمَوْتِ و زندگی فوق العاده بهره مندانه حتی بعد از مرگ. آن قدر که بعد از مرگ هم ادامه پیدا کند.
وَ أَسْأَلُكَ النَّظَرِ إِلَى وَجْهِكَ وَ الشَوْق إلی لِقَائِكَ مِنْ غَيْرِ ضَرَّاءَ مُضِرَّةٍ وَ لَا فِتْنَةٍ مُظلمة: و نظر کردن به جهت و شوق به ملاقات تو بدون این که هیچ آسیبی به آن وارد بشود و بدون این که آفتی به آن بخورد.
اللَّهُمَّ زَيِّنَّا بِزِينَةِ الْإِيمَانِ وَ اجْعَلْنَا هُدَاةً مَهدیینَ یا ربّ العالَمین: خداوندا کاری کن زیباترین ایمان بر تن من بنشیند و من جزء هدایت کنندگان باشم و مهدی بشوم یا رب العالمین
دعای کوتاهی است و حفظ کردن آن بسیار ساده است و چند بار بخوانید حفظ می شوید. بالاخص اگر ساختارش را متوجه شوید، خیلی راحت حفظ می شوید.
ساختارش معلوم است. اول دعا به یک اسبابی از خدا استعانت جسته. اسبابش علم و قدرت خداست.
به علم و قدرت استعانت جسته و چه چیزی طلب کرده؟ بهترین حیات و بهترین ممات را.
بعد این بهترین حیات و ممات چگونه رقم می خورد؟ با کلمه اخلاص، یعنی باور توحید؛ با خشیت در رضا و غضب، با میانه روی در فقر و غنا، با نعیم هایی که تمام نمی شود؛ یعنی نعمتی که انسان فکر نکند تمام می شود؛ بلکه اگر هم ظاهراً تمام شود؛ ولی امتداد دارد؛ مثل جوانی. فکر نکند جوانی تمام می شود؛ بلکه جوانی وقتی تمام می شود، شکل جدید آن نعیم دارد ادامه پیدا می کند. برای انسان موحد این گونه است. سنش هم بالا می رود، باز هم جوان است. از خیلی از جوان ها جوان تر است. چون نعمتش تمام نمی شود؛ چون باور توحیدی دارد.
و نور چشمی که هیچ وقت قطع نمی شود و هر اتفاقی می افتد، راضی باشد و یک زندگی بهره مندانه ای که حتی وقتی بمیرد ادامه پیدا کند؛ یعنی از این طرف، واقعا آخرتی باشد که وقتی می میرد در آخرت ادامه پیدا کند و نظر به وجه خدا و شوق به لقاء خدا بدون اینکه هیچ ضرری و هیچ فتنه ای بتواند به آن آسیب بزند.
پس یک اسبابی دارد، علم و قدرت.
چه چیزی را می خواهد؟ بهترین زندگی و بهترین مرگ.
چه چیزهایی را خواسته که به این برسد؟ کلمه اخلاص و رضا به قضا و خشیت در رضا و غضب و…
و آخرش چنین آدمی چه شکلی می شود؟ زیباترین لباس ایمان را بر تن می کند. جزء هُداتِ مَهدیین می شود. جزء مهدی ها می شود در عالم. یعنی راه می رود، آدم ها را به سمت خدا هدایت می کند. آدم ها را دعوت می کند به اخلاص. آدم ها را دعوت می کند به میانه روی. آدم ها را دعوت می کند به رضا به قضا. آدم ها را دعوت می کند به بهترین حیات و بهترین مرگ؛ مثل شهید بزرگوار شهید سلیمانی، بهترین حیات و بهترین ممات برایش رقم می خورد.
این دعا برای این که انسان زندگی این چنینی داشته باشد، یعنی بهترین حیات و بهترین ممات را داشته باشد، در عین کوتاه بودن، جزء جامع ترین دعاهاست.
من هدیه ام به آن بزرگواران و بعد توصیه و سفارشم به همه، مداومت بر این دعاست. بسیار مختصر و ساده است؛ ولی فوق العاده پر مغز است. وقتی هم می گویم مداومت، یعنی آن را یک سال بخوانید. کاری ندارد خواندن این دعا سه دقیقه زمان می برد؛ ولی همین سه دقیقه ای که یک سال تکرار می شود، مدام ابعاد خودش را نشان می دهد. مدام ارتباط های دیگر آن آشکار می شود. مدام انسان می رود در فکرِ زینت ایمان و مهدی شدن؛ خیلی باشکوه است. توصیه من این است که از این ایام فاطمیه تا ایام فاطمیه بعدی، که یک سال آینده است، بر خواندن دعای جامع مداومت کنید. در بعضی نسخه ها نوشته اند: دعاءٌ فی السوال. یعنی دعایی که برای همه درخواست هاست. یاگفته اند دعای جامع.
زمان خواندن دعا فرقی نمی کند. یک وقتی را در روز در نظر بگیرید که یادتان نرود. هر روز بخوانید. یک روز هم یادتان رفت نگران نباشید؛ فردا بخوانید. این مداومت یک ساله، باعث خیلی از بهره مندی ها می شود.
این دعا خیلی کوتاه است ولی جامعِ تمام نیازمندی ها و آرزوهایی است که یک انسان می تواند داشته باشد. خیلی باشکوه است! برای همین، از بالاترین حرزها است. با این که شاید خیلی به اسم حرز معرفی نشده؛ ولی حرز بزرگی است. همه سوالات انسان و آرزوهای شما در این دعا هست.
برای این که دعا عادت نشود، شرایط خواندن آن را تغییر دهید؛ مثلا زمان خواندن آن را؛ اگر صبح می خوانید، شب بخوانید اگر از حفظ می خوانید، بروید از رو بخوانید. یا بالعکس. گاهی در قنوت نماز بخوانید. آن قدر جایش را تغییر دهید که عادت نشود. ولی باید یک سال بخوانید. بعضی چیزها تا مداومت پیدا نکنید، حلقه های مفقوده اش پیدا نمی شود. باید یک سال خواند. حالا اگر عادت می شود، شکلش را تغییر دهید. اگر هر بار سعی کنید به مفاد آن توجه کنید، خیلی دیرتر عادت می شود.
یک دعای کوتاه و این همه معرفت! به قول جناب سید بن طاووس و شیخ عباس قمی در مفاتیح جمله ای دارند، وقتی می رسند به دعاها و اعمالی که پنج دقیقه است ولی برای آن گفته اند که گناه اولین و آخرین بخشیده می شود، می گویند واقعاً کدام انسان عاقل است که از خواندن چنین چیزی پرهیز یا غفلت کند؟! که با اندک زمانی، می شود عالَمی را رقم زد. این دعا این طوری است. خیلی کوتاه است؛ اما خیلی بزرگ است.
زیارات این خاصیت را دارند؛ ولی کمی با دعا فرق می کنند. زیارات اختصاصی هستند. بعضی دعاها، جامع هستند. یعنی اختصاصی به شخص ندارند. زیارات محل درک آن امام خاص هستند که خیلی هم مهم است. مثلا ما باید حضرت فاطمه معصومه در زندگیمان داشته باشیم، اما نداریم. باید امام رضا داشته باشیم، اما نداریم. باید حضرت زهرا داشته باشیم، اما نداریم. زیارات این را ایجاد می کنند؛ ولی دعاهایی مثل این، دعای جامع هستند؛ یعنی همه چیز در آن ها هست. این رزق شما.
زیارت رفتید، از آن طرف دعا کنید؛ یعنی بخواهید سوره های قرآن را بفهمید. همین دعای جامع را بفهمید. وقتی رسیدید به سؤالات، اول از سؤالات مردم شروع کنید؛ مسیحیان و مردم دیگری که دین به گوششان نخورده است، امت اسلامی و شیعه و کشورهای اطراف و عراق و ایران و اقتصاد و… . فکر نمی کنم با توجه به این که خسته هستید به خودتان برسد. درخواست های شخصی تان را می دهند؛ نگران نباشید؛ ولی از دعا شروع کنید، بعد هم که خواستید سؤال کنید، از سؤال امت شروع کنید. آن آخرها را بگذارید برای ازدواج و بقیه مشکلات. یک وقت دیدید خدا از این طرف شروع کرد. شما از آن طرف شروع کنید، تا حالتان پابرجاست. خسته شدید، درخواست کنید برای این طرف. و بعد هم در آخر برای ما هم دعا کنید. إن شاء الله همه بتوانند از حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها توفیق فهم اهل بیت خصوصاً حضرت صدیقه طاهره را دریافت کنند. به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
اللهُمَّ صَلِّ علی محمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم