سلام…
طاعاتتون قبول.
چند هفته قبل یک روز عصر نزد مادر عزیز و گرامی باشگاه دور هم جمع شدیم و به درخواستشان استاد سمیرا برایمان سوره لیل گفت…
آن روز از هر دری سخنی رفت اما آنچه از سوره لیل به خاطرم هست چیزی است که نوشته ام… باشد که آغازی بر پیوستنم به #عملیات_رمضان باشد!
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى (سوگند به شب چون پرده افكند)
وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى (سوگند به روز چون جلوه گرى آغازد)
وَمَا خَلَقَ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَى (و [سوگند به] آنكه مرد و زن را آفريد)
نتیجه:
إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّى (قطعا سعی شما آدم‌ها پراکنده است!)
چه ارتباطی بین این قسم‌ها و پراکندگی سعی وجود داره؟!
متفاوت و پراکنده بودن قسم‌ها… سعی‌های ما هم مثل شب و روز و زن و مرد متفاوت است!
آیا این پراکنده بودن منفیه؟
نه! خنثی است. میشه به سمت مثبت جهت پیدا کنه یا منفی.
وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى کارکردی هستند (اثر آن‌ها مهم است)
اما آیه سوم روی خلقت کار کرده (خلقت متفاوت)
ما تفاوت در خلقت داریم که موجب تفاوت در اثرها میشه.
هر کس در هر خلقی که هست (شامل همه ویژگی‌هاش)، اثر متفاوتی دارد.
علامه طباطبایی در مورد این آیات اینطور گفته اند:
من سوگند می‌خورم به این واقعیات متفرق که هم در خلقت و هم در اثر متفرق اند به اینکه مساعی شما نیز هم از نظر نفس عمل و هم از نظر اثر متفرق اند.
فَأَمَّا مَنْ أَعْطَى وَاتَّقَى
وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى
تفاوت دو دسته آدمی که در سوره گفته شده اینه که یه «حسنی» ای هست که عده ای تصدیقش می‌کنند و عده‌ای تکذیب! به طور کلی حسن یک زیبایی است که بقیه می‌بینند و تحسینش می‌کنند (زیبایی در عرصه اجتماعی).
در عرصه اجتماع مجموعه افرادی که متفاوت‌اند و هر کس کاری انجام می‌دهد یک نمای بیرونی زیبا دارد.
تصدیق حسن از این جهت است که من بپذیرم آدم‌ها متفاوت هستند و عملکرد متفاوتی دارند و این ارزشمند است. که این موجب میشه که أَعْطَى وَاتَّقَى داشته باشم! در جایگاهی که هستم ببخشم و کار خودم را به خوبی انجام بدهم.
سوره ضمن اینکه بعد اجتماعی را مطرح میکنه ولی به جنبه‌های فردی می‌پردازه!
أَعْطَى: بخشیدن به خاطر التزام شخصی خودت در حالی که نه به تو عوضی داده شود و نه غرضی داشته باشی!
در أَعْطَى خیلی تقوا وجود داره چون بدون هیچ مطالبه و برگشتی خوبی می‌کنی؛ خیلی نیاز به حفظ نفس از تمایلات داره و این خودش یک حسن اجتماعی است.
فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى
اگر کسی چنین رویکردی داشته باشد که ببخشه بدون اینکه براش مهم باشه در مقابلش چی بدست میاره همه کارها براش راحت میشه!
وَأَمَّا مَنْ بَخِلَ وَاسْتَغْنَى
وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَى
بخیل آرزی درونیش اینه که به هیچ کس غیر از خودش چیزی داده نشه! (دقیقا ضد حسنی)
فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى
تیسیر یعنی آماده شدن. یعنی خدا براش سختی آماده میکنه…
وَمَا يُغْنِي عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّى
تردی به معنی سقوطی است که توش هلاکت باشه.
إِنَّ عَلَيْنَا لَلْهُدَى
وَإِنَّ لَنَا لَلْآخِرَةَ وَالْأُولَى
هر آدمی وظیفه داره یه جوری هدایت و امکانات را به بقیه برسونه! و این از جانب خداست…
فَأَنْذَرْتُكُمْ نَارًا تَلَظَّى
لَا يَصْلَاهَا إِلَّا الْأَشْقَى
الَّذِي كَذَّبَ وَتَوَلَّى
شقی یعنی بدبختی‌های دنیا ولی اشقی یعنی اوج بدبختی! یعنی نداشتن خدا.
وَسَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى
اتقی و تقی فرق دارند! اتقی از اعطی والتقی مهم تره…
اینجوریه:
الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّى
وَمَا لِأَحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَةٍ تُجْزَى
إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَى
نیتش اینطوریه که برای اینکه خداش اعلی است کاری را انجام میده.
همه چیز رو میذاره به حساب اعلی بودن خدا و براش کوچیک و بزرک بودن آدم‌ها مهم نیست! کارهای خوبش ربطی به آدم‌ها نداره!
وَلَسَوْفَ يَرْضَى
و خدا به زودی راضیش میکنه 🙂